KIRKKİLİT OTU
Latince / İngilizce / Almanca / Fransızca adlar: Equisetum arvense L. / Field horsetail, shaver grass, shavetail grass / Acker-Schachtelhalm / Prêle des champs
Botanik özellikler: 100 cm yüksekliğinde, rizomlu, çok yıllık otsu bir tür. Gövde kirli beyaz - sarı, silindirik, boyuna oluklu, içi boş. Yapraklar indirgenmiş, az çok üçgenimsi ve zar şeklinde. Verimli ve verimsiz bireyler ayrı. Verimli bireyler yaklaşık 25 cm uzunluğunda, sarımsı - mor, dallanmamış, tepede spor keselerinden oluşan başaklar taşır; verimsizler 25-75 cm yükskliğinde, yeşil, çevrel dallanmış.
Yayılış: Kuzey yarıkürenin ılıman bölgeleri. Avustralya’da doğallaşmış. Türkiye’de Ege ve Akdeniz bölgeleri dışında yaygın.
Doğal yetişme ortamı: 1700 m’ye kadar yükseklikte orman açıklıkları, nemli yerler, akarsu kenarları
Yetiştirme koşulları: Az çok gölgeli veya güneşli yerleri, kumlu - balçıklı toprakları tercih eder. Rizom ve sporla çoğalır.
Kullanılan kısım: Verimsiz bireylere ait taze veya kurutulmuş topraküstü kısmı
Hasat zamanı: Haziran - temmuz
İçerik: Alkaloitler, aromatik yağ, fenolik maddeler (flavonoitler, tanenler), glikozitler (fitosteroller, saponinler), mineraller (özellikle aluminyum, mangan, potasyum, silisyum)
Tıbbi etki: Antienflamatuvar, antikonvülsan, antimikrobiyal (özellikle ürogenital sistemde), antioksidan, antiproliferatif, astrenjan, bağ dokusunu güçlendirici, diüretik, hemostiptik, hepatoprotektif, litagog, sedatif, vulnenar
Kullanım şekli ve dozu: Tıbbi çay (demleme): 2 × 3 g / gün; (haşlama): 5 g / gün, buruna damlatılır veya ıslatılmış pamukla tampon yapılır (hemorajik); (haşlama - %1): 20 dakika banyo -haricen- standardize ekstre (%3 Si): 300-400 mg / gün
Uyarılar: Taze bitkide bulunan tiaminaz enzimi vücutta depo edilmiş B1 vitaminini tahrip eder (ancak pişirildiğinde bu enzimin etkisi kaybolur). Kullanım süresinin 6 haftayı aşmamasına ve doza dikkat edilmelidir. Aksi takdirde idrar yollarında tahriş görülebilir. Diüretik ilaçlarla etkileşir. Kalp ve böbrek sorunu olanlar, küçük çocuklar, anne adayları ve emzirenlerce kullanılmamalıdır.
Veterinerlikte kullanımı: Küçük hayvanlarda kullanılır. At ve sığırlar bitkiye duyarlıdır, zehirlenme belirtileri gösterebilirler.
Diğer kullanımları: İçeriğinde bulunan sert silisyum tuzlarından dolayı, 18.yy’a kadar eşya parlatılmasında kullanılmıştır. Metal iyonlarını depolama özelliği ile kirli toprakların temizlenmesinde kullanılabilir.
Kaynaklar: Cetojević-Simin DD, Canadanović-Brunet JM, Bogdanović GM et al. 2010. J Med Food 13 (2): 452-9 Dos Santos JG Jr, Blanco MM, Do Monte FH et al. 2005. Fitoterapia 76 (6): 508-13 Franck Bakke IL, Kringstad R, Nordal A. 1978. Acta Pharm Suec 15(2): 141-7 Graefe EU, Veit M. 1999. Phytomedicine 6(4): 239-46 Mimica-Dukic N, Simin N, Cvejic J et al. 2008. Molecules 13 (7): 1455-64 Nagai T, Myoda T, Nagashima T. 2005. Food Chem 91: 389-94 Oh H, Kim DH, Cho JH et al. 2004. J Ethnopharmacol 95 (2-3): 421-4 Radulović N, Stojanović G, Palić R. 2006. Phytother Res 20 (1): 85-8 Stajner D, Popović BM, Canadanović-Brunet J et al. 2009. Phytother Res 23 (4): 546-50
Buradaki Bilgiler Hekim, Eczacı ve Diğer Sağlık Profesyonellerini bilgilendirmek amacıyla bilimsel makaleler referans alınarak hazırlanmıştır. Fitoterapi ve Aromaterapi bir uzmanlık alanıdır. Hekiminize ve Eczacınıza danışmadan buradaki bilgilerle hastalık tedavi edilemez! Bitkisel ürünler İlaç değildir. Hastalıkların teşhisi ve tedavisi için kullanılamaz!
İlgili yasa ve reklam yönetmelik kurallarına uyularak endikasyon ve hastalık adı belirterek bitkisel destek ürünleriyle ilgili tanıtım yapılmamaktadır.