OĞUL OTU (MELİSA)
Latince / İngilizce / Almanca adlar: Melissa officinalis L. / Balm, common balm, bee balm, lemon balm, melissa, sweet balm / Melisse, Melissenkrout, Zitronenkraut, Zitronenmelisse
Botanik özellikler: 80 cm yüksekliğinde, limonumsu kokulu, çok yıllık otsu bir tür. Gövde dört köşeli, dallanmış ve yoğun salgı ve kısa örtü tüyleriyle kaplı. Yapraklar karşılıklı çapraz, gövdenin alt kısmında uzun saplı, 18-95 × 1375 mm, oval, üst yüz parlak alt yüz açık yeşil, tabanı trunkat, kenarları krenat, üstte daha küçük ve kısa saplı (0.2-3.5 cm). Haziran - eylül aylarında açılan, beyaz veya soluk pembe - eflatun çiçekler 9-14 mm, yaprakların koltuğuında, 4-12 tanesi bir arada.
Yayılış: Doğu Akdeniz, Batı Asya. Türkiye’de genellikle Marmara ve Karadeniz bölgeleri. Özellikle Bulgaristan, Romanya ve İspanya’da yetiştirilir.
Doğal yetişme ortamı: 1800 m’ye kadar yükseklikte orman açıklıkları, akarsu yakınları, kayalık yamaçlar, boş alanlar ve yol kenarları
Yetiştirme koşulları: Güneşi sevdiğinden güneye bakan yerlerde iyi gelişir. Ancak yazları sıcak geçen yerlerde öğle saatlerinde gölge ister. Yaşlı bitkiler kuraklığa dayanıklıysa da genç bitkilerin susuz kalmamasına dikkat edilmelidir. Çok sudan hoşlanmaz. İlkbahar ve yaz ortasında yeşil gübre verilmesi uygundur. Dona dayanıklıdır. Balkon, veranda ve avlularda geniş saksılarda yetiştirilebilir. Ancak saksıda
yetiştirilenler ısının 0°C’nin altına düşmesi halinde içeri alınır. Saksılar serin bir yerde ve karanlıkta bekletilir, ilkbahar başında sulanmaya başlanarak canlanmaları sağlanır ve ilkbahar sonuna doğru açık alana çıkarılır. İlkbaharda veya sonbahar başında köklerin ayrılmasıyla ve ilkbaharda ekilen tohumla üretilir. Tohumdan yetiştirilecek olursa çimlenme içeride bir-iki hafta, dışarıda bir ay kadardır. Tohumlar kumlu bir toprağa ekilmeli ve çok sulanmaktan kaçınılmalıdır. Genç fidelere çok su vermemek gerekir, mantar hastalığına hassastırlar. Toprak seviyesinden yapılacak budama hem bitkinin şeklinin korunması hem de ertesi ilkbaharda sağlıklı sürgünlerin gelişmesi anlamına gelir. Koşulların uygun olması halinde hızla yayılabilir; bu durumda köklerin çıkarılarak yayılmanın kontrol altına alınması gerekebilir.
Kullanılan kısım: Yaprak (taze veya kurutulmuş) ve aromatik yağ
Hasat zamanı: İlkbahar, yaz
İçerik: Acı glikozitler, aromatik yağlar, fenolik maddeler (fenolik asitler, fenilpropanoitler, flavonoitler, polifenoller, tanenler), terpenoitler
Tıbbi etki: Antisefalajik, anksiyolitik, antiasmatik, antibakteriyel, antidepresan, antidismenoreik, antiemetik, antimikrobiyal, antiodontaljik, antispazmotik, antiviral (topikal), diaforetik, dijestif, karminatif, sedatif
Kullanım şekli ve dozu: Tıbbi çay (demleme): 6-8 g / gün Ekstre (1:1): 2-4 ml / gün (haricen) Tentür (%45): 3 × 2-6 ml / gün
Uyarılar: Tiroit ilaçları kullananlar ile anne adayları ve emzirenler kullanmamalıdır.
Yemek olarak kullanımı: Genellikle taze veya hafifçe pişirilen (pişirme, kokusunun kaybolmasına neden olur) yaprak ve meyveler salatalarda, balık yemeklerinde, soslarda kullanılır. Yapraklar taze olarak, kurutulduktan sonra veya dondurularak saklanabilir.
Veterinerlikte kullanımı: Tek ve çift tırnaklı hayvanların hastalıklarında kullanılır.
Diğer kullanımları: İçecek yapımında ve parfümeride kullanılır. Oğul vermiş arıları kovana çekmek için faydalanılır.
Kaynaklar: Foster S. 1995. Quart Rev Nat Med 3(2): 3-5 Koytchev R, Alken RG, Dundarov S. 1999. Phytomedicine 6(4): 225-30 Larrondo JV, Agut M, 1995. Microbios 82(332): 171-2 Mulkens A. 1987. Acta Helvetiae 62(1): 19-22 Wobling R, Leonhardt K. 1994. Phytomedicine 1(1): 25-31
Buradaki Bilgiler Hekim, Eczacı ve Diğer Sağlık Profesyonellerini bilgilendirmek amacıyla bilimsel makaleler referans alınarak hazırlanmıştır. Fitoterapi ve Aromaterapi bir uzmanlık alanıdır. Hekiminize ve Eczacınıza danışmadan buradaki bilgilerle hastalık tedavi edilemez! Bitkisel ürünler İlaç değildir. Hastalıkların teşhisi ve tedavisi için kullanılamaz!
İlgili yasa ve reklam yönetmelik kurallarına uyularak endikasyon ve hastalık adı belirterek bitkisel destek ürünleriyle ilgili tanıtım yapılmamaktadır.