SARI KANTARON
Latince / İngilizce / Almanca / Fransızca adlar: Hypericum perforatum L. / Common St John’s Wort, klamathweed, perforate St John’s Wort, St John’s Wort / Echtes Johanniskraut / Millepertuis perforé
Botanik özellikler: 90 cm yüksekliğinde, çıplak, çok yıllık otsu tür. Gövde dik, boyuna 2 çizgili, siyah salgı cepli. Yapraklar karşılıklı dizili, 5-35 mm uzunluğunda, sapsız veya çok kısa saplı, uzunca oval, saydam salgı cepli. Mayıs - ağustos aylarında açan çiçekler 8-15 mm çapında, taç yapraklar parlak sarı, hafifçe kokulu, kenarı siyah salgı tüylü, bazen siyah çizgi şeklinde kanallı. Meyve yumurtamsı, 5-9 mm uzunluğunda, kızıl - kahverengi, boyuna salgı kanallı. Tohumlar çukurcuklu.
Yayılış: Kuzey Afrika, Avupa, Batı Asya. Asya’nın diğer bölgelerinde, Avustralya ve Amerika’da doğallaşmış. Türkiye’de yaygın. Doğal yetişme ortamı: 2500 m’ye kadar yükseklikte nemli, kuru ve boş alanlar, yol kenarları, dağlık ve düzlüklerdeki çayırlar, taşlık yamaçlar, orman açıklıkları
Yetiştirme koşulları: Serin iklimleri, yarı gölgeli veya tercihen bol güneş alan, bol gübreli ve süzek, kireçli - kumlu toprakları sever. Dona dayanıklıdır. İlkbaharda bol sulanmalıdır. İlkbahar veya sonbaharda ekilen tohumlarla veya yaz sonunda köklerin ayrılmasıyla çoğaltılır. Tohumların üzeri örtülmez. Çimlenme süresi 10-20 gündür.
Kullanılan kısım: Çiçekli gövde uçları
Hasat zamanı: İlkbahar
İçerik: Aromatik yağlar, fenolik maddeler (fenilpropanoitler, fenolik asitler, flavonoitler, prosiyanidinler, tanenler), fitosteroller, vitaminler (özellikle A, C)
Tıbbi etki: Analjezik [özellikle kas ve sinir ağrılarında (yağı / haricen)], antibakteriyal, antidepresan (hafif ve orta şiddette), antidiyabetik, antihemoroidal, antimalaryal, antispazmotik (yağı / haricen); antiviral, diüretik, sikatrizan
Kullanım şekli ve dozu: Tıbbi çay (demleme): 2-4 g / gün; Standart ekstre: 350-900 mg / gün Tentür (%40): 3-4.5 ml / gün
Uyarılar: Dahilen kullanımda baş dönmesi, fotosensitive [dermatite neden olabilir (uzun süre güneşte kalınmamalı)], hipomani, sedasyon, sindirim sistemi sorunları ortaya çıkabilir. 6 haftalık kullanım sonunda iyileşme olmazsa hekime danışılmalıdır. Antikoagülanlar, ışığa duyarlılık oluşturan ilaçlar, genel anestezikler, immünosüpresanlar, oral kontraseptifler, fazla miktarda tiramin içeren (peynir, tütsülenmiş gıdalar, salamura) yiyeceklerle etkileşir.
Yemek olarak kullanımı: Yaprakları salatalara eklenir.
Diğer kullanımları: Yapraklar içkileri kokulandırıcı olarak kullanılır. Çiçekli gövdelerin evi kötü ruhlardan koruyacağına inanıldığından kapı üstüne asılır.
Kaynaklar: Bladt S, Wagner H. 1994. J Geriatr Psych Neur 7(suppl 1): S57-9 Brattstrom A. 2009. Phytomedicine 16: 277-83 Chen B, Roskasm T, De Witte PAM. 2002. Photochem Photobiol 76: 509-13 Cott JM. 1997. Pharmacopsychiatry 30(suppl.2): 108-12 Diwu Z. 1995. Photochem Photobiol 61 (6): 529-39 Greeson JM, Sanford M, Monti DA. 2001. Psychopharmacology 153: 402-14 Hudson JB, Lopez-Bazzocchi I, Towers GH. 1991. Antivir Res 15 (2): 101-12 Lavie G, Valentine F. Levin, B. et al. 1989. Proc Natl Acad Sci USA 86: 5963-67 Lopez-Bazzocchi I, Hudson JB, Towers GH. 1991. Photochem Photobiol 54 (1): 95-8 Mennini T. 2004. Life Sci 75(9): 1021-7 Perovic S, Muller WE. 1995. Arzneimittelforschung 45 (11): 1145-8 Takahashi I, Nakanishi S, Kobayashi E. et al. 1989. Biochem Biophys Res Commun 165(3): 1207-12 Thiede HM, Walper A. 1994. J Geriatr Psychiatry Neurol 7: 54-6 Von HM, Zoller M. 1984. Drug Research 37(1): 10-3
Buradaki Bilgiler Hekim, Eczacı ve Diğer Sağlık Profesyonellerini bilgilendirmek amacıyla bilimsel makaleler referans alınarak hazırlanmıştır. Fitoterapi ve Aromaterapi bir uzmanlık alanıdır. Hekiminize ve Eczacınıza danışmadan buradaki bilgilerle hastalık tedavi edilemez! Bitkisel ürünler İlaç değildir. Hastalıkların teşhisi ve tedavisi için kullanılamaz!
İlgili yasa ve reklam yönetmelik kurallarına uyularak endikasyon ve hastalık adı belirterek bitkisel destek ürünleriyle ilgili tanıtım yapılmamaktadır.